 |
| fot: polskArchitektura.blogspot.com |
Podczas wojny Niemcy planowali w centrum Wrocławia wybudowanie pasu startowego dla samolotów. Wszelkie zabudowania zostały przez nich wyburzone, dlatego już po wojnie w latach 60 XX wieku przyszedł czas na stworzenie nowej zabudowy. Jednym z takich projektów jest Zespół mieszkaniowo-usługowy Manhattan zwany także Sedesowcami (ze względu na specyficzne okna) zaprojektowany przez Jadwigę Grabowską-Hawrylak. Dziś jest on uważany za ikonę wrocławskiego modernizmu.
Jest to zespół sześciu 16-kondygnacyjnych budynków, które z założenia miały wyrastać z jednej podstawy o funkcji usługowej. Ostatecznie podzielono ją na mniejsze pawilony. Niestety to dopiero początek niezrealizowanych koncepcji. Przede wszystkim budynki miały być wybudowane z białego betonu, a w charakterystycznych zagłębieniach miała piąć się roślinność tworząc "drugą elewację". Cegła klinkierowa zastosowana we wnękach miała być łączona z ciemnym drewnem. Co ciekawe, mieszkania miały być wyposażone w indywidualnie projektowane meble wbudowane.
Na uwagę jednak zasługuje fakt, że zrealizowane zostały idee, które dzisiaj nie mieszczą się w polskich standardach. Na dachach znalazły się tarasy, a w nadbudówkach powstały części wspólne, w których mieszkańcy mogli organizować różnego rodzaju imprezy i spotkania. Ponad to na parterze mieściły się wózkownie i rowerownie oraz szafki na mleko i pieczywo. Kolejną ciekawostką jest fakt, że kompleks pierwotnie skierowany był do wykładowców akademickich. Miał być ich drugim domem w czasie intensywnej pracy na uczelniach wyższych.
Projekt do dziś budzi wiele kontrowersji jednak faktem jest, że za swój projekt pani Jadwiga Grabowska-Hawrylak otrzymała jako pierwsza kobieta w Polsce Honorową Nagrodę SARP.
Dziś budynki wymagają remontu. Projektem renowacji zajęła się organizacja Jednostka Architektury (w której skład wchodzą architekci pracowni VROA) pod przewodnictwem samej autorki. Projekt przewiduje powrót do pierwotnych założeń tj. biała elewacja, zieleń oraz renowacja strefy usługowej. Budynki zostaną także docieplone, a na dachach nowych pawilonów pojawić się mają zielone tarasy. Betonowa platforma zostanie wyburzona i wymieniona. Na nowej pojawi się droga rowerowa, zieleń i przestrzeń rekreacyjna.
